Соғыс кезіндегі әйелдердің нысанды киімі.

2008 жылы Лисаков мұражайының киім коллекциясы 1940-шы жылдардағы әйелдер көйлегімен толықтырылды.

Киім Ұлы Отан соғысының қатысушысы лисаковтық Валентина Семеновна Мельниковаға (Федорова) тиесілі.

Ол 1923 жылы Башкирияда дүниеге келді. Валентина Семеновна Батыс, III Белорус, II Балтық жағалауы, Забайкал майдандарының ІІХК әскери цензурасы бөлімінде қызмет атқарды.  Әскери билеттегі бірінші жазба 1942 жылдың қарашасында пайда болды, әскери цензураның кіші лейтенанты хатшысы-машинист В. Мельникова 1947 жылдың 1 наурызында запасқа шығарылды.

Ағасы майданда қаза болғаннан кейін, қыз өз еркімен соғысуды армандап, бірнеше рет қашып кетеді, бірақ оны ұлынан айырылған анасына аяушылық білдіргендіктен қайтарады. Валентина Сталинге хат жазды. Оның өтініші жауапсыз қалмады, қызды Берияға қабылдау бөлмесіне шақырды, онда тек алдыңғы қатарлы ұрысқа бармай-ақ та соғысуға болатынын түсіндірді.  Осылайша Валентина Федорова әскери цензор болды, күніне 400 хатқа дейін тексерді, бірақ оған әскери операцияларға да қатысуға тура келді. Бірде оған түнгі шайқас кезінде құпия құжаттары бар автокөлікте болуға және жау шабуыл жасаған жағдайда машинаны және өзін-өзі жарып жіберуге бұйрық берілді. «Қызыл Жұлдыз» ордені, «Жауынгерлік еңбегі үшін», «1941-1945 жж.Ұлы Отан соғысында Германияны жеңгені үшін», «Жапонияны жеңгені үшін», «Кенигсбергті алғаны үшін» медальдары үздік қызметінің көптеген марапаттары туралы айтылады.

1980 жылдары В.С. Мельникова Лисаков қаласына келді. Туыстары, Лисаков мұражайының қорына, соғысқа қатысушының нысанды көйлектерінен басқа, марапаттары мен жеке құжаттарын да тапсырды.

1933-1946 жылдар аралығында Кеңес Одағындағы цензурамен баспасөздегі әскери және Мемлекеттік құпияларды қорғау жөніндегі КСРО Халық Комиссарларының уәкілетті Кеңесінің басқармасы айналысты.

Соғыстың алғашқы күндерінде мемлекеттік құпияларды сақтау, почта-телеграф байланысы арқылы әр түрлі антисоветтік парақтарының таралуына, қорғаныс қабілеті мен елдің мемлекеттік қауіпсіздігіне нұқсан келтіретін залалданған, арандатушылық және жала жабу қатынастарына жол бермеу мәселесі ерекше өткір болды.

Тексерушілердің пікірі бойынша, пошта цензурасының ең «жұмсақ» түрлерінің бірі, берілуге ​​қолайсыз ақпаратты қамтитын жолдарды қысқарту болды. Ұятсыз сөздер, әскердегі тәртіпті сынау және армиядағы жағдай туралы жағымсыз мәлімдемелер алынып тасталды.

Сондай-ақ соғыс жылдарында майдандағы хаттар бүгінгі күнге қарағанда кейде жылдамырақ келіп жатқаны да қызықты. Бұл нарком байланысының армиялық поштаны жеткізудің ерекше жағдайларына қол жеткізуімен түсіндіріледі.Темір жол қаншалықты тығыз болғанына қарамастан, бірінші кезекте пошта пойыздары өтіп, ал олардың тоқтауы қолайсыз болып саналды.